၁။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ပညတ္ေတာ္အရ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါတြင္းသံုးလ ၀ါဆို၀ါကပ္ေတာ္ မူသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ၀ါဆိုလဟု မည္တြင္သည္။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၃ ၀ါဆိုလျပည့္ စေနေန႔ညတြင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ဗာရာဏသီျပည္ မိဂဒါ၀ုန္ ေတာ၀ယ္ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးအား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ေဟာၾကားခဲ့သျဖင့္ ၀ါဆို လျပည့္ေန႔ကို ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔ဟူ၍ သတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
၀ါဆို၀ါလ ၀ိေသသ
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ ျမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္ သေႏၶယူေတာ္မူသည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ေတာထြက္ေတာ္ မူသည့္အျပင္ ဘုရားအျဖစ္ကို ရေတာ္မူသည့္ အခါတြင္လည္း တရားဦး ျဖစ္ေသာ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ " သေႏၶ၊ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္၊ ေဟာျမြက္ လ၀ါဆို " ဟူ၍ ဆိုစမွတ္ ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ ျမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္ သေႏၶယူေတာ္မူသည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ေတာထြက္ေတာ္ မူသည့္အျပင္ ဘုရားအျဖစ္ကို ရေတာ္မူသည့္ အခါတြင္လည္း တရားဦး ျဖစ္ေသာ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ " သေႏၶ၊ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္၊ ေဟာျမြက္ လ၀ါဆို " ဟူ၍ ဆိုစမွတ္ ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါဆိုေတာ္မူျခင္း
၀ါတြင္းကာလ၌ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါဆိုၾကျခင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား ပညတ္ခဲ့၍ ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာ ဘုရား ပညတ္ေတာ္ မမူစဥ္က ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါဆို၀ါကပ္ျခင္းမျပဳၾကေပ။ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ ရာဇျဂိဳလ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူစဥ္ သာကီ၀င္အႏြယ္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ဥတုသံုးပါးလံုး ခရီးလွည့္လည္ သြားလာ ေနၾကသည္။ မိုးဥတု၌ တစ္ရပ္မွ တစ္ရပ္သို႔ ေဒသစာရီ လွည့္လည္ျခင္း ျပဳၾကရာ ျပည္သူတို႔ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ ေကာက္ႏွံသီးကင္းမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ နင္းနယ္သျဖင့္ ပ်က္စီးေလသည္။ ထိုအခါ ျပည္သူမ်ားက " မိုးတြင္းကာလတြင္ အယူလြဲမွား မိစၧာဒိ႒ိမ်ားပင္ ခရီးသြားလာျခင္း မျပဳၾက။ တိရိစၧာန္ ငွက္မ်ားသည္ ပင္လွ်င္ အသိုက္ေျပာင္းျခင္း မျပဳၾက။ ကၽြနု္ပ္တို႔ ကိုးကြယ္ေသာ သာကီ ႏြယ္ဖြား ရဟန္းေတာ္မ်ားကား အမ်ား ျပည္သူတို႔ စိုက္ပ်ိဳးထားသည့္ ေကာက္ပဲ သီးႏွံမ်ားကို နင္းနယ္ ဖ်က္ဆီးလ်က္ ေႏြ မိုးမေရွာင္ ခရီးသြားၾကေလသည္တကား " စသည္အားျဖင့္ အျပစ္တင္ၾကေလသည္။
၀ါတြင္းကာလ၌ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါဆိုၾကျခင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား ပညတ္ခဲ့၍ ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာ ဘုရား ပညတ္ေတာ္ မမူစဥ္က ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါဆို၀ါကပ္ျခင္းမျပဳၾကေပ။ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ ရာဇျဂိဳလ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူစဥ္ သာကီ၀င္အႏြယ္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ဥတုသံုးပါးလံုး ခရီးလွည့္လည္ သြားလာ ေနၾကသည္။ မိုးဥတု၌ တစ္ရပ္မွ တစ္ရပ္သို႔ ေဒသစာရီ လွည့္လည္ျခင္း ျပဳၾကရာ ျပည္သူတို႔ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ ေကာက္ႏွံသီးကင္းမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ နင္းနယ္သျဖင့္ ပ်က္စီးေလသည္။ ထိုအခါ ျပည္သူမ်ားက " မိုးတြင္းကာလတြင္ အယူလြဲမွား မိစၧာဒိ႒ိမ်ားပင္ ခရီးသြားလာျခင္း မျပဳၾက။ တိရိစၧာန္ ငွက္မ်ားသည္ ပင္လွ်င္ အသိုက္ေျပာင္းျခင္း မျပဳၾက။ ကၽြနု္ပ္တို႔ ကိုးကြယ္ေသာ သာကီ ႏြယ္ဖြား ရဟန္းေတာ္မ်ားကား အမ်ား ျပည္သူတို႔ စိုက္ပ်ိဳးထားသည့္ ေကာက္ပဲ သီးႏွံမ်ားကို နင္းနယ္ ဖ်က္ဆီးလ်က္ ေႏြ မိုးမေရွာင္ ခရီးသြားၾကေလသည္တကား " စသည္အားျဖင့္ အျပစ္တင္ၾကေလသည္။
ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၾကားသိေတာ္ မူေသာအခါ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ၀ါတြင္းသံုးလ ကာလပတ္လံုး မိမိတို႔၏ေက်ာင္းတိုက္ အ၀န္းအ၀ိုင္း အတြင္း၌သာ ၀ါဆို ၀ါကပ္ျခင္းျပဳ၍ ရဟန္း တရားကို အားထုတ္ေနၾကရန္၊ ၀ါက်ဳိး ၀ါျပတ္ ၀ါမကပ္ဘဲ ညဥ့္အိပ္ ညေန ခရီးသြားေသာ ရဟန္းမ်ားအား ဒုကၠဋ္ အာပတ္သင့္ေစရန္ အာဏာဓမၼစက္ သိကၡာပုဒ္ ပညတ္ ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသည္မွစ၍ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန႔တြင္ ၀ါဆိုျခင္း ျပဳသည္။ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ ျပီးဆံုး ကၽြတ္လြတ္ေလသည္။ ၀ါဆို ၀ါကပ္ျခင္း သေဘာမွာ သတ္မွတ္ထားေသာ မိမိတို႔၏ ေက်ာင္းတိုက္ အေဆာက္အဦ အရံအတားမွ အရပ္တစ္ပါးသို႔ ညဥ့္အိပ္ ညေန မသြားပါ ဟုကတိျပဳ ၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၀ါဆိုအတြင္း ၀ါပန္၍ ညဥ့္အိပ္ညဥ့္ေန (၇) ရက္မွ ေက်ာ္၍ မသြားႏိုင္ေပ။
ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔
ျမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ေရႊထီးေရႊနန္းကို စြန္႔၍ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ ေတာထြက္ ေတာ္မူသည္။ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးၿခံရံကာ တရား က်င့္ေတာ္မူသည္။ ဒုကၠရစရိယာ ေျခာက္ႏွစ္ တိုင္တိုင္ က်င့္ေတာ္မူေသာ္လည္း ဘုရားမျဖစ္ေပ ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိ တစ္ပါးတည္း လမ္းခြဲကာ တရားျဖည့္ က်င့္ေတာ္မူ၏။သဗၺညဳတ ေရႊဥာဏ္ေတာ္ကို ရရွိ၍ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူေသာအခါ "ငါဘုရား သိျပီးေသာ သစၥာေလးပါး တရားေတာ္သည္ ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႔ နက္နဲလြန္းသည္။ သတၱ၀ါတို႔၏ သဏၭာန္ကား ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန္မာန ထူေျပာလွသည္။ ဤသတၱ၀ါစုကို ငါဘုရား တရားေဟာေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္လိမ့္မည္။ တရားမေဟာဘဲ ဆိတ္ဆိတ္ေနေတာ့မည္" ဟုႀကံရြယ္ေတာ္ မူေလသည္။ ေရႊစိတ္ေတာ္ ရႊင္ျပျခင္းမရွိ၊ ဆုတ္နစ္ေတာ္ မူေလသည္။
ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔
ျမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ေရႊထီးေရႊနန္းကို စြန္႔၍ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ ေတာထြက္ ေတာ္မူသည္။ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးၿခံရံကာ တရား က်င့္ေတာ္မူသည္။ ဒုကၠရစရိယာ ေျခာက္ႏွစ္ တိုင္တိုင္ က်င့္ေတာ္မူေသာ္လည္း ဘုရားမျဖစ္ေပ ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိ တစ္ပါးတည္း လမ္းခြဲကာ တရားျဖည့္ က်င့္ေတာ္မူ၏။သဗၺညဳတ ေရႊဥာဏ္ေတာ္ကို ရရွိ၍ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူေသာအခါ "ငါဘုရား သိျပီးေသာ သစၥာေလးပါး တရားေတာ္သည္ ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႔ နက္နဲလြန္းသည္။ သတၱ၀ါတို႔၏ သဏၭာန္ကား ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန္မာန ထူေျပာလွသည္။ ဤသတၱ၀ါစုကို ငါဘုရား တရားေဟာေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္လိမ့္မည္။ တရားမေဟာဘဲ ဆိတ္ဆိတ္ေနေတာ့မည္" ဟုႀကံရြယ္ေတာ္ မူေလသည္။ ေရႊစိတ္ေတာ္ ရႊင္ျပျခင္းမရွိ၊ ဆုတ္နစ္ေတာ္ မူေလသည္။
ဤအေၾကာင္းကို သဟံပတိ ျဗဟၼာမင္းက သိရွိသျဖင့္ ျဗဟၼာ့ျပည္မွ ဆင္းလတ္၍ ဘုရားရွင္ထံ ခစားသည္။ သဟံပတိ ျဗဟၼာမင္းသည္ ဘုရားရွင္အား " အရွင္ဘုရား၊ သတၱ၀ါမ်ားကို ငဲ့ၫွာေသာ အားျဖင့္ အရွင္ဘုရား ပိုင္းျခားထင္ထင္ သိျမင္ေတာ္မူေသာ တရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူပါဘုရား" ဟူ၍ ( နႆ တိ၀တေတာ ေလာေကာ ) ဟူေသာ ဂါထာကို သံုးၾကိမ္ ရြတ္၍ ေလွ်ာက္ထားသည္။ ေလာက၌ အရွင္ဘုရား၏ တရားေတာ္တို႔ကို နာယူ ထိုက္သူေပါင္း မ်ားစြာ က်န္ရွိပါေသးသည္ ဟု ေလွ်ာက္ထားေလသည္။ ဤတြင္မွ ျမတ္စြာဘုရားလည္း တရားေဟာေတာ့အံ့ဟု ကတိျပဳေလ သည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ သစၥာေလးပါး တရားထူး တရားဦးကို ေဟာေတာ္မူရန္ ဗုဒၶဂါယာ ေဗာဓိ မ႑ိဳင္မွ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးရွိရာ မိဂဒါ၀ုန္ေတာသို႔ ၾကြေတာ္မူ ေလသည္။ ခရီးလမ္းတြင္ ဥပက အမည္ ရွိေသာ တကာတစ္ဦးႏွင့္ေတြ႔သည္။ ဥပကမွာ ဘုရားရွင္၏ တရားကို နာၾကားထိုက္သူ မဟုတ္ သျဖင့္ ဘုရားရွင္ကို ေရွးဦးစြာ ဖူးျမင္ရပါလွ်က္ "ငါ့ရွင္အဘယ္သူနည္း၊ အဘယ္ကိုရည္၍ ရဟန္းျပဳပါသနည္း" စသည္ျဖင့္ ေမးျမန္း စံုစမ္းျခင္းသာ ျပဳေလ၏။
မိဂဒါ၀ုန္ေတာသို႔ ေရာက္ေတာ္မူေသာအခါ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးကို အမွဴးထားလ်က္ မေရမတြက္ ႏိုင္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား ဓမၼစၾကာ တရားဦးကို ေဟာၾကားေတာ္ မူေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္မွ်ေသာ တရားေတာ္မ်ားကို ေဟာၾကားခဲ့ရာ ဤဓမၼစၾကာ တရားေတာ္သည္ ေရွးဦးပထမ ေဟာၾကား ေတာ္မူေသာ တရားေတာ္ျဖစ္၍ အလြန္ ထူးျမတ္ေသာ တရားေတာ္ျဖစ္ေလသည္။
ဓမၼစၾကာမွာ- ဓမၼစကၠပ၀တၱန ဟူေသာပါဠိမွ ဆင္းသက္လာေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္ျပီး
ဓမၼ - သစၥာေလးပါးအမွန္တရား
စကၠ - အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္ လွည့္တတ္ေသာစက္
ပ၀တၱန- ျဖစ္ျခင္း ....အနက္ရွိသျဖင့္ "သစၥာေလးပါး အမွန္တရားကို စက္လွည့္၍
အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ေဟာေတာ္မူျခင္း " ဟု အဓိပၸါယ္ ရေလသည္။
ဓမၼ - သစၥာေလးပါးအမွန္တရား
စကၠ - အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္ လွည့္တတ္ေသာစက္
ပ၀တၱန- ျဖစ္ျခင္း ....အနက္ရွိသျဖင့္ "သစၥာေလးပါး အမွန္တရားကို စက္လွည့္၍
အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ေဟာေတာ္မူျခင္း " ဟု အဓိပၸါယ္ ရေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓမၼစၾကာ တရားေတာ္ကို နာၾကားရသျဖင့္ ေကာ႑ည၊ ၀ပၸ၊ ဘဒၶိယ၊ မဟာနံ၊ အႆဇိ တည္းဟူေသာ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးႏွင့္တကြ မ်ားစြာေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ အကၽြတ္တရား ရရွိၾက သည္။ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးလည္း ျမတ္စြာဘုရားထံတြင္ ရဟန္းအျဖစ္ကို ျပဳခြင့္ ပန္ၾက၏။ ျမတ္စြာ ဘုရား ခြင့္ျပဳသျဖင့္ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္း အျဖစ္ကို ရရွိၾကသည္။ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္း ဆိုသည္မွာ ဘုရားရွင္ က ရဟန္းျဖစ္ေစဟု မိန္႔ေတာ္မူသျဖင့္ ပရိကၡရာ အစံုအလင္ျဖင့္ ခ်က္ခ်င္း ရဟန္း အျဖစ္ကို ရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးအား အမွဴးထား၍ ဓမၼစၾကာ တရားဦးကို ေဟာၾကားျခင္း၊ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးအား ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေခၚေဆာင္ေတာ္ မူျခင္းမွာ ဤ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ပင္ ျဖစ္၍ ၀ါဆို လျပည့္ေန႔ကို ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ၀ါဆိုလတြင္ ပဥၨင္းခံ ရွင္ျပဳျခင္းကို ေရွးအခါက ျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
(ျမန္မာ့ေရးရာ သုတပေဒသာမွ ေကာက္ႏႈတ္ တင္ျပပါသည္)
1 comments:
ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္ျမတ္မ်ားအားလံုးထဲမွာ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို သိပ္သေဘာက်တာပါပဲ။ လင့္ခ်ိတ္ေပးထားတာေတြ႕လို႔ ေက်းဇူးပါေနာ္။
Post a Comment